Khi Mưa đỏ đạt doanh thu kỷ lục, đạo diễn Đặng Thái Huyền chia sẻ trên trang cá nhân rằng bà đã đọc mọi phản hồi, lắng nghe và tiếp thu để rút kinh nghiệm, mong khán giả cảm nhận tinh thần lịch sử qua điện ảnh.
Bộ phim Mưa đỏ, kịch bản của nhà văn Chu Lai, đạo diễn NSƯT Đặng Thái Huyền, đã tạo nên một hiện tượng hiếm có trong điện ảnh Việt Nam đương đại. Với doanh thu vượt mốc 600 tỉ đồng, bộ phim lập kỷ lục mới trong lịch sử phòng vé, khẳng định rằng ngay cả dòng phim chiến tranh cách mạng vốn lâu nay bị coi là khó thu hút khán giả vẫn có thể chạm đến trái tim đông đảo người xem.
Thành công của Mưa đỏ không chỉ nằm ở con số doanh thu mà còn ở hiệu ứng xã hội khi lôi cuốn nhiều thế hệ khán giả, từ lớp người từng đi qua chiến tranh đến lớp trẻ hôm nay cùng xúc động trước tinh thần quả cảm của các chiến sĩ Giải phóng quân trong 81 ngày đêm khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị. Bộ phim được ghi nhận ở nhiều phương diện, từ khâu sản xuất công phu, cách dàn dựng giàu cảm xúc đến diễn xuất thuyết phục của dàn diễn viên cùng sự hòa quyện giữa âm nhạc và hình ảnh. Tất cả đã làm sống lại một giai đoạn lịch sử bi tráng, gợi nhắc tinh thần chiến đấu và sự hy sinh quả cảm của các chiến sĩ Giải phóng quân ở Thành cổ Quảng Trị, để rồi gửi đến khán giả thông điệp về lòng yêu nước và khát vọng hòa bình mà bộ phim muốn truyền tải.
Trước những phản hồi đó, đạo diễn Đặng Thái Huyền đã chia sẻ trên trang cá nhân, bày tỏ thái độ cầu thị: “Em xin lắng nghe hết, em xin tiếp thu. Đọc để rút kinh nghiệm. Mình chưa hoàn thiện ở đâu thì phim sau khắc phục.” Trong cùng bài viết, nữ đạo diễn khẳng định không một bộ phim nào có thể bao quát toàn bộ lịch sử. Với phim truyện chiến tranh cách mạng, việc gặp gỡ hết nhân chứng và đưa vào mọi chi tiết mà công chúng mong đợi là điều bất khả thi. Người làm phim chỉ có thể chọn lọc những điều tiêu biểu để gửi gắm qua tác phẩm. “Sau khi xem phim, nếu khán giả thấy yêu ông cha mình, yêu đất nước mình và trân quý hòa bình, đồng thời muốn tìm hiểu sâu hơn về lịch sử thì em hạnh phúc lắm” – bà viết.
Một điểm khác biệt được đạo diễn Đặng Thái Huyền nhấn mạnh là ranh giới giữa phim truyện và phim tài liệu. Mưa đỏ là phim truyện lấy cảm hứng từ lịch sử, vì thế có sự hư cấu để phục vụ cảm xúc điện ảnh. Bà khẳng định: “Khi nào em làm phim tài liệu mà sai, mà thiếu, mà lệch sử thì chưa cần khán giả lên tiếng, em sẽ phải làm mấy trang tường trình với hội đồng duyệt các cấp, nặng em mất sao ngay.” Cách phân định này giúp khán giả hiểu rõ vì sao phim có những sáng tạo nghệ thuật nhưng vẫn giữ tinh thần lịch sử.
Thành tựu mà Mưa đỏ đạt được là rất lớn. Bộ phim không chỉ đạt doanh thu cao chưa từng có mà còn làm sống lại ký ức của một giai đoạn lịch sử bi tráng. Hình ảnh những người lính chiến đấu ở Thành cổ Quảng Trị hiện lên vừa anh dũng vừa lay động. Bộ phim được nhiều người đánh giá đã khơi dậy cảm giác tự hào xen lẫn xúc động, giúp thế hệ trẻ thêm trân quý giá trị hòa bình.
Tuy nhiên, áp lực dành cho ê kíp cũng không nhỏ. Khi tác phẩm chạm vào ký ức tập thể, đặc biệt ký ức của những nhân chứng còn sống, mọi chi tiết hư cấu đều có thể gây tranh cãi. Điều này đặt ra thách thức lớn cho bất cứ nhà làm phim nào muốn đưa lịch sử lên màn ảnh rộng.
Được biết, để khắc họa chiều sâu lịch sử, ê kíp Mưa đỏ đã dành nhiều tâm huyết trong việc xây dựng nhân vật từ chất liệu đời thực. Một số vai diễn được lấy cảm hứng từ những con người có thật, như O Hồng gợi nhắc bà Nguyễn Thị Thu – người chèo đò trên sông Thạch Hãn, hay nhân vật Cường phác họa từ hình ảnh một chiến sĩ Tiểu đoàn K3 Tam Đảo. Sự kết hợp giữa sáng tạo nghệ thuật và ký ức lịch sử cho thấy nỗ lực đáng trân trọng của ê kíp trong việc tái hiện tinh thần chiến đấu và hy sinh, đồng thời góp phần khơi mở những cuộc trò chuyện sâu sắc trong xã hội về ký ức chiến tranh.
Từ câu chuyện của Mưa đỏ có thể rút ra nhiều điều đáng suy ngẫm cho tương lai. Người làm phim lịch sử cần đối thoại nhiều hơn với nhân chứng và giới nghiên cứu để đảm bảo chi tiết nhạy cảm được xử lý thận trọng. Đồng thời cũng nên minh định rõ ràng với công chúng rằng đây là phim truyện lấy cảm hứng từ sự kiện có thật, tránh nhầm lẫn giữa nghệ thuật và sử học. Nếu có thể bổ sung thêm các sản phẩm phụ trợ như phóng sự hậu trường hoặc clip phỏng vấn nhân chứng, quá trình sáng tạo sẽ được minh bạch hơn, giúp khán giả hiểu và chia sẻ với sự lựa chọn sáng tác.
Điều đáng quý nhất ở đạo diễn Đặng Thái Huyền là thái độ tiếp nhận phản biện. Bà đọc hết các bài viết, không ngại đối diện với những ý kiến gay gắt để rút kinh nghiệm. Đó là biểu hiện của tinh thần chuyên nghiệp, của ý thức trách nhiệm với công chúng. Mưa đỏ dù còn điểm gây tranh cãi nhưng đã cho thấy một nỗ lực hiếm có trong việc đưa phim chiến tranh lịch sử đến gần khán giả. Và sau tất cả, sự thành công của bộ phim cùng thái độ cầu thị của người đứng sau nó khẳng định rằng điện ảnh Việt Nam hoàn toàn có thể tạo nên tác phẩm vừa chạm đến trái tim công chúng vừa gợi mở những cuộc đối thoại xã hội cần thiết.
Video đạo diễn Đặng Thái Huyền nói về thông điệp của Mưa đỏ:
Với những nỗ lực bền bỉ và thành công vang dội của Mưa đỏ, Đặng Thái Huyền được xem là một trong những nữ đạo diễn thành công nhất của điện ảnh Việt Nam đương đại. Điều đáng quý ở chị không chỉ là khả năng dẫn dắt một dự án lớn đạt kỷ lục phòng vé, mà còn là sự dũng cảm khi chọn bước vào đề tài gai góc bậc nhất của điện ảnh là chiến tranh cách mạng, một thể loại vốn khiến nhiều nhà làm phim e dè vì sức nặng lịch sử và áp lực từ dư luận. Chính lựa chọn ấy đã tạo nên dấu ấn riêng cho chị, khẳng định bản lĩnh nghệ sĩ dám đi vào những trang bi tráng của dân tộc và góp phần mở ra hướng đi mới cho điện ảnh Việt Nam hôm nay.
